Zryczałtowane formy opodatkowania

Pobór podatku w formach zryczałtowanych, które omówimy w bieżącej lekcji, wiąże się ze zdecydowanie mniejszymi obowiązkami rachunkowymi i sprawozdawczymi. Czytając o zryczałtowanym podatku od niektórych przychodów osób fizycznych warto zdawać sobie sprawę, że omawiane tu sposoby opodatkowania nie są jedynymi formami ryczałtu. Istnieją bowiem kategorie przychodów, dla których stosuje się szczególną formę poboru podatku, przy zastosowaniu ryczałtu. Dotyczy to np. poboru podatku u źródła. To jednak są już zagadnienia bardziej zaawansowane, i w tym e-kursie nie będziemy się się nimi zajmować. 

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Podstawowym aktem prawnym, którym należy się posługiwać omawiając ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jest ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Reguluje ona zasady opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym niektórych przychodów (dochodów) osiąganych przez osoby fizyczne:

  1. prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą,
  2. osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej,
  3. będące osobami duchownymi.

Ustawa reguluje również opodatkowanie przedsiębiorstw w spadku.

Artykuł 2 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy określa, że osoby fizyczne osiągające przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej mogą opłacać zryczałtowany podatek dochodowy w formie:

  • ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
  • karty podatkowej.

Osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, mogą opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Zanim przejdziemy do bardziej szczegółowego omówienia zasad rozliczania PIT w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, podkreślmy jeszcze, że przychodów (dochodów) opodatkowanych w formach zryczałtowanych nie łączy się z przychodami (dochodami) z innych źródeł podlegającymi opodatkowaniu na podstawie ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odesłania do aktów prawnych

Ustawa o ZPDOF - Artykuły 1-5

Zgodnie z art. 6 ustawy o podatku zryczałtowanym opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych lub przedsiębiorstw w spadku z pozarolniczej działalności gospodarczej (z pewnymi szczegółowymi zastrzeżeniami i wyłączeniami), w tym również gdy działalność ta jest prowadzona w formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki cywilnej osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku lub spółki jawnej osób fizycznych.

Opodatkowaniu ryczałtem podlegają również otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze

Główną zasadą rozliczania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych – jak sama nazwa wskazuje – jest to, że podatek dochodowy płaci się nie od dochodu, a od przychodu. Podstawą opodatkowania jest zatem przychód. Nie pomniejsza się go o koszty uzyskania przychodu.

Widać od razu, że forma ta może być korzystna zwłaszcza dla tych podatników, którzy generują niskie koszty uzyskania przychodu.

Odesłania do aktów prawnych

Ustawa o ZPDOF - Artykuły 6-9

W formie ryczałtu nie mogą opodatkować się wszyscy podatnicy. Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym precyzuje, że podatnicy opłacają w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z działalności gospodarczej, jeżeli:

  • w roku poprzedzającym rok podatkowy:
    • uzyskali przychody z tej działalności prowadzonej wyłącznie samodzielnie w wysokości nieprzekraczającej 2 000 000 euro, lub
    • uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 2 000 000 euro,
  • rozpoczną wykonywanie działalności w roku podatkowym – bez względu na wysokość przychodów.

Przedsiębiorca, który rozpoczyna działalność gospodarczą w 20xx roku – stosując powyższą zasadę – będzie mógł rozliczać się w formie ryczałtu bez względu na wysokość uzyskanych w roku 20xx przychodów. Aby rozliczać również ryczałt w kolejnym roku, będzie już musiał wziąć pod uwagę wysokość przychodów wygenerowanych w roku 20xx.

Podkreślmy w tym miejscu, że wartości wyrażone w euro przelicza się na złote polskie według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego 1 października roku poprzedzającego rok podatkowy.

Do podatników rozpoczynających działalność w roku podatkowym, którzy w poprzednim roku podatkowym nie prowadzili działalności, opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych stosuje się od dnia uzyskania pierwszego przychodu. W przypadku nowo utworzonej spółki za rozpoczęcie działalności uważa się datę uzyskania pierwszego przychodu przez tę spółkę.

Ustawa wskazuje, że nie stanowi rozpoczęcia działalności w roku podatkowym:

  1. całkowita lub częściowa zmiana branży bądź przedmiotu działalności,
  2. zmiana umowy spółki albo zmiana wspólnika.

Jak widać, jednym z warunków skorzystania z opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej w formie ryczałtu jest nieprzekroczenie określonego limitu przychodów. Drugi wymóg to niewykonywanie pewnego rodzaju usług.

Odesłania do aktów prawnych

Ustawa o ZPDOF - Artykuły 6-9

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych co do zasady nie stosuje się do podatników (z wyjątkiem dotyczącym przychodów z najmu, dzierżawy i innych o podobnym charakterze, wskazanych w art. 6 ust. 1b ustawy):

  • opłacających podatek w formie karty podatkowej
  • korzystających, na podstawie odrębnych przepisów, z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego;
  • osiągających w całości lub w części przychody z tytułu:

a) prowadzenia aptek,

b) działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,

c) działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych;

  • wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii;
  • podejmujących wykonywanie działalności w roku podatkowym po zmianie działalności wykonywanej:

a) samodzielnie na działalność prowadzoną w formie spółki z małżonkiem,

b) w formie spółki z małżonkiem na działalność prowadzoną samodzielnie przez jednego lub każdego z małżonków,

c) samodzielnie przez małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka

- jeżeli małżonek lub małżonkowie przed zmianą opłacali z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
rozpoczynających działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy wykonywał w ramach stosunku pracy albo spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika bądź spółki.

Kolejne wyłączenie stosuje się w sytuacji, w której podatnik prowadzący działalność samodzielnie lub w formie spółki, który wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, uzyska z tej działalności przychody ze sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów lub ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników:

1) wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub

2) wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym

- w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy. Wtedy podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i, poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego, opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Natomiast w przypadku, w którym podatnik w roku poprzedzającym rok podatkowy nie uzyskał przychodu z działalności wskazanej powyżej, traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych z dniem uzyskania przychodów z tych rodzajów działalności i od tego dnia opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Zasadę tę wprowadzono między innymi w celu zapobiegania "wypychaniu" pracowników na samozatrudnienie, opodatkowane korzystniejszą niż w przypadku stosunku pracy stawką podatkową. 


Ćwiczenie

Przeczytaj artykuł 8 ustawy o podatku zryczałtowanym: Ustawa o ZPDOF - Artykuły 6-9


Domyśłną formą opodatkowania jest ryczałt. Prawda czy fałsz?

  1. Fałsz
  2. Prawda
  3. Ani prawda ani fałsz - na początku trzeba zawsze powiadomić o wyborze formy opodatkowania 
Domyślną formą opodatkowania są zasady ogólne i opodatkowanie wg skali. Pierwszy wybór innego rodzaju opodatkowania wymaga od podatnika odpowiedniego zawiadomienia  złożonego w ustawowym terminie. 

Stawki podatku zryczałtowanego nie są jednakowe, Ustalając je ustawodawca starał się "wyrównać" poziom pozostałego dochodu, biorąc pod uwagę średnie, oczekiwane marże w poszczególnych rodzajach działalności. Stąd, im niższe szacowane koszty, które podatnik musi ponieść, aby uzyskać przychód, tym wyższe stawki.

Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wynoszą (art. 12 ustawy):

1) 17% przychodów osiąganych w zakresie wolnych zawodów;

2) 15% przychodów ze świadczenia usług:

a) reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU 18.20.30.0),

b) pośrednictwa w sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 45.40.40.0),

c) pośrednictwa w sprzedaży hurtowej (PKWiU grupa 46.1),

d) magazynowania i przechowywania cieczy i gazów (PKWiU 52.10.12.0), magazynowania i przechowywania towarów w strefach wolnocłowych (PKWiU ex 52.10.19.0), parkingowych (PKWiU 52.21.24.0), obsługi centrali wzywania radio-taxi (PKWiU ex 52.21.29.0), pilotowania na wodach morskich i przybrzeżnych (PKWiU ex 52.22.13.0), pilotowania na wodach śródlądowych (PKWiU ex 52.22.14.0),

e) licencyjnych związanych z:

- nabywaniem praw do książek, broszur, ulotek, map itp. (PKWiU 58.11.60.0),

- nabywaniem praw do korzystania z wykazów i list (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.30.0),

- nabywaniem praw do czasopism i pozostałych periodyków (PKWiU 58.14.40.0),

- nabywaniem praw do pozostałych wyrobów drukowanych (PKWiU 58.19.30.0),

- nabywaniem praw do korzystania z gier komputerowych (PKWiU 58.21.40.0),

- nabywaniem praw do korzystania z programów komputerowych (PKWiU 58.29.50.0),

f) związanych ze sprzedażą miejsca reklamowego w wykazach i listach (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.40.0),

g) (uchylona)

h) związanych z nadawaniem programów ogólnodostępnych i abonamentowych (PKWiU dział 60),

i) przetwarzania danych (PKWiU ex 63.11.1), przesyłania strumieni wideo przez Internet (PKWiU 59.11.25.0), przesyłania strumieni audio przez Internet (PKWiU 59.20.36.0), agencji informacyjnych (PKWiU 63.91.1) oraz pozostałych w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 63.99),

j) finansowych i ubezpieczeniowych (PKWiU sekcja K), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,

k) związanych z obsługą nieruchomości, świadczonych na zlecenie (PKWiU 68.3),

l) prawnych, rachunkowo-księgowych i doradztwa podatkowego (PKWiU dział 69), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,

m) firm centralnych (head office); usług doradztwa związanych z zarządzaniem (PKWiU ex dział 70), z wyjątkiem usług doradztwa związanych z zarządzaniem rynkiem rybnym (PKWiU 70.22.16.), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,

n) (uchylona)

o) reklamowych; usług badania rynku i opinii publicznej (PKWiU dział 73),

p) (uchylona)

q) fotograficznych (PKWiU 74.2),

r) tłumaczeń pisemnych i ustnych (PKWiU 74.3), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,

s) związanych z zatrudnieniem (PKWiU dział 78),

t) przez organizatorów turystyki, pośredników i agentów turystycznych oraz pozostałych usług rezerwacji i usług z nią związanych (PKWiU dział 79),

u) detektywistycznych i ochroniarskich (PKWiU dział 80), z wyjątkiem robót związanych z instalowaniem systemów przeciwpożarowych i przeciwwłamaniowych z późniejszym monitoringiem,

v) obsługi nieruchomości wykonywanych na zlecenie, polegających m.in. na utrzymaniu porządku w budynkach, kontroli systemów ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, wykonywaniu drobnych napraw (PKWiU 81.10.10.0), dezynfekcji i tępienia szkodników (PKWiU 81.29.11.0), związanych ze wspomaganiem prowadzenia działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 82.9), centrów telefonicznych (call center) (PKWiU 82.20.10.0), powielania (PKWiU 82.19.11.0), związanych z organizowaniem kongresów, targów i wystaw (PKWiU 82.30),

w) (uchylona)

x) w zakresie pomocy społecznej bez zakwaterowania (PKWiU ex dział 88), z wyłączeniem usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie odwiedzania i pomocy domowej świadczonych osobom niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.14), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej świadczonych osobom dorosłym niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.15), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi, z wyłączeniem opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi (PKWiU 88.91.11), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną (PKWiU 88.91.12), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania świadczonych przez opiekunki do dzieci (PKWiU 88.91.13), pozostałych usług pomocy społecznej bez zakwaterowania, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 88.99.19),

y) kulturalnych i rozrywkowych (PKWiU dział 90),

z) związanych ze sportem, rozrywką i rekreacją (PKWiU dział 93);

2a) 14 % przychodów ze świadczenia usług:

a) w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86),

b) architektonicznych i inżynierskich; usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71),

c) w zakresie specjalistycznego projektowania (PKWiU 74.1);

2b) 12 % przychodów ze świadczenia usług:

a) związanych z wydawaniem:

- pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie on-line,

- pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1),

- pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2),

- oprogramowania komputerowego pobieranego z Internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie on-line,

b) związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0), związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1), objętych grupowaniem "Oryginały oprogramowania komputerowego" (PKWiU 62.01.2), związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02), w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0), związanych z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1);

3) 10% przychodów ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1);

4) 8,5% przychodów do kwoty 100.000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100.000 zł z tytułu:

a) przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a,

b) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym,

c) świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU dział 55),

d) świadczenia usług wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych (PKWiU 68.20.1),

e) wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72),

f) wynajmu i dzierżawy:

- samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy (PKWiU 77.11.10.0),

- pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli), bez kierowcy (PKWiU 77.12.1),

- środków transportu wodnego bez załogi (PKWiU 77.34.10.0),

- środków transportu lotniczego bez załogi (PKWiU 77.35.10.0),

- pojazdów szynowych (bez obsługi) (PKWiU 77.39.11.0),

- kontenerów (PKWiU 77.39.12.0),

- motocykli, przyczep kempingowych i samochodów z częścią mieszkalną, bez kierowcy (PKWiU 77.39.13.0),

- własności intelektualnej i podobnych produktów z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim (PKWiU 77.40),

g) świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87);

5) 8,5%:

a) przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem pkt 1-4 oraz 6-8,

b) przychodów ze świadczenia usług związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom (PKWiU 84.25.11.0),

c) przychodów ze świadczenia usług w zakresie edukacji (PKWiU dział 85),

d) przychodów ze świadczenia usług związanych z działalnością bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałych usług w zakresie kultury (PKWiU dział 91),

e) przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego,

f) prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu,

g) prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy,

h) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym;

6) 5,5%:

a) przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton,

b) prowizji uzyskanej z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów,

c) przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym;

7) 3,0% przychodów:

a) z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,

b) z działalności usługowej w zakresie handlu, z zastrzeżeniem pkt 2 i 3,

c) ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą (PKWiU 01.62.10.0),

d) z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów,

e) o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2, 5-10 i 19-22 ustawy o podatku dochodowym,

f) z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat, będących:

- środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

- składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym, nie przekracza 1500 zł,

- składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy rokowi lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,

g) z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku przedsiębiorstwa w spadku;

8) 2% przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1d ustawy (sprzedaż przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych - z zastrzeżeniami wskazanymi w ustawie o pdof)


Ważne!

Podstawę opodatkowania stanowi przychód bez pomniejszania o koszty jego uzyskania. Pojęcie dochodu w tym przypadku nie występuje. 


Warto zaznaczyć, że jeżeli podatnik obowiązany do prowadzenia ewidencji przychodów prowadzi działalność, z której przychody są opodatkowane różnymi stawkami, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ustala się według stawki właściwej dla przychodów z każdego rodzaju działalności, pod warunkiem że ewidencja przychodów jest prowadzona w sposób umożliwiający określenie przychodów z każdego rodzaju działalności.

Pamiętajmy również, że podatnicy korzystający z tej formy opodatkowania obowiązani są do prowadzenia ewidencji przychodów odrębnie za każdy rok podatkowy. Poza tym mają oni obowiązek prowadzenia ewidencji wyposażenia, a także wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

W zakresie rozliczeń oraz obowiązków sprawozdawczych podatnicy zobligowani są w ciągu roku podatkowego co miesiąc obliczać kwotę podatku i dokonywać jej wpłaty na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika do 20. dnia następnego miesiąca, a za grudzień – w terminie złożenia zeznania.

Podatnicy mogą również obliczać podatek i wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego do 20. dnia następnego miesiąca po upływie kwartału, za który ryczałt ma być opłacony, a za ostatni kwartał roku podatkowego – w terminie złożenia zeznania. Rozliczenie kwartalne mogą stosować wyłącznie podatnicy, których otrzymane przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki – w roku poprzedzającym rok podatkowy – nie przekroczyły kwoty stanowiącej równowartość 200 000 euro, oraz podatnicy, rozpoczynający działalność w roku podatkowym.

Podatnicy rozliczający się w formie ryczałtu mają ponadto obowiązek złożyć w urzędzie skarbowym, właściwym według miejsca zamieszkania, zeznanie według ustalonego wzoru o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych - w terminie od dnia 15 lutego do końca lutego roku następującego po roku podatkowym. Zeznanie złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.


Ważne!

Zgodnie z art. 12 Ordynacji podatkowej, jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.


Podkreślmy, że ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynikający z zeznania jest podatkiem należnym za dany rok podatkowy, chyba że naczelnik urzędu skarbowego wyda decyzję, w której określi inną wysokość podatku. W razie niezłożenia zeznania o wysokości osiągniętego przychodu, dokonanych odliczeniach i kwocie należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych naczelnik urzędu skarbowego wyda decyzję określającą wysokość zobowiązania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Podatnik uzyskujący przychody wymienione w art. 6 ust. 1 i 1a (z działalności gospodarczej), opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, może odliczyć od przychodów stratę, o której mowa w art. 9 ust. 3 i 3a ustawy o PIT, oraz wydatki wskazane w art. 26 ust. 1 ww. ustawy (między innymi składki na ubezpieczenie społeczne, limitowane darowizny, wydatki na cele rehabilitacyjne, wydatki na internet), jeżeli nie zostały odliczone od dochodu lub nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym.

Pamiętajmy, że podatnik rozliczający się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie może złożyć rocznego PIT razem z małżonkiem.

Powiedzieliśmy już, że podatnicy są obowiązani za każdy miesiąc obliczać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz wpłacać go na rachunek urzędu skarbowego do 20. dnia następnego miesiąca, a za grudzień – w terminie złożenia zeznania.

Zwróćmy jednak uwagę, że ustawa przewiduje pewne zwolnienie w tym zakresie. Otóż podatnicy, którzy po raz pierwszy rozpoczęli prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, są zwolnieni z obowiązków wpłacania zaliczek, w roku podatkowym następującym:

  • bezpośrednio po roku, w którym rozpoczęli prowadzenie tej działalności, jeżeli w roku jej rozpoczęcia działalność ta była prowadzona co najmniej przez pełnych 10 miesięcy, albo
  • 2 lata po roku, w którym rozpoczęli prowadzenie tej działalności, jeżeli nie został spełniony powyższy warunek.

Zwolnienie to dotyczy podatników, którzy łącznie spełniają następujące warunki:

  • w okresie poprzedzającym rok korzystania z tego zwolnienia osiągnęli przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej średniomiesięcznie w wysokości stanowiącej równowartość w złotych kwoty co najmniej 1000 euro, przeliczonej według średniego kursu euro, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia roku poprzedzającego rok rozpoczęcia tej działalności,
  • od dnia rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej do 1 stycznia roku podatkowego, w którym rozpoczynają korzystanie ze zwolnienia, byli małym przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej, a w okresie poprzedzającym rok korzystania ze zwolnienia zatrudniali na podstawie umowy o pracę w każdym miesiącu co najmniej 5 osób w przeliczeniu na pełne etaty,
  • w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej nie wykorzystują środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także innych składników majątku – o znacznej wartości – udostępnionych im nieodpłatnie przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, wykorzystywanych uprzednio w działalności gospodarczej prowadzonej przez te osoby i stanowiących ich własność,
  • złożyli właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenie o korzystaniu z tego zwolnienia; oświadczenie składa się na piśmie w terminie do 31 stycznia roku podatkowego, w którym podatnik będzie korzystał z tego zwolnienia.

Ważne!

Przez podatnika rozpoczynającego po raz pierwszy prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej rozumie się osobę, która w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie 3 lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, nie prowadziła pozarolniczej działalności gospodarczej samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej oraz działalności takiej nie prowadził małżonek tej osoby, o ile między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.


Pomoc ta stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.

Na koniec dodajmy, że w razie utraty warunków do opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podatnik jest obowiązany – poczynając od dnia, w którym nastąpiła utrata tych warunków – zaprowadzić właściwe księgi, chyba że jest zwolniony z tego obowiązku, i opłacać podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

W stosunku do podatników podlegających za część roku opodatkowaniu na ogólnych zasadach za podstawę do określenia podatku dochodowego przyjmuje się dochód osiągnięty po utracie warunków do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Jeśli chodzi natomiast o utratę prawa rozliczania podatku w formie ryczałtu z uwagi na przekroczenie limitu przychodów, skutkuje to koniecznością opodatkowania działalności według zasad ogólnych od stycznia następnego roku.

Odesłania do aktów prawnych

Ustawa o ZPDOF - Artykuły 6-9

Ustawa o ZPDOF - Artykuły 21-22

Ordynacja podatkowa - Artykuły 1-12

Od 1 stycznia 2014 roku zasady przyznawania pomocy de minimis reguluje Rozporządzenie Komisji Europejskiej 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r.

Koncepcja pomocy de minimis wywodzi się z zasady, iż pomoc o stosunkowo niskiej wartości nie jest w stanie naruszyć konkurencji lub wywierać wpływ na handel między Państwami Członkowskimi. W związku z tym to Państwo Członkowskie UE decyduje o formie i wysokości przyznawanej pomocy.

Może być udzielona przedsiębiorcy w różnych formach: na szkolenia, inwestycje ale także w formie zwolnień podatkowych czy umorzenia odsetek ZUS i innych. Ponieważ każdy przedsiębiorca ma ograniczoną kwotowo wartość pomocy de minimis jaką może otrzymać – należy zawsze dowiedzieć się (jeśli nie bezpośrednio z przepisu, jak będzie w przypadku ulg i zwolnień podatkowych, to od od organu udzielającego pomocy), czy udzielane wsparcie nie jest pomocą de minimis. Limit tej pomocy dla poszczególnych kategorii przedsiębiorstw  można sprawdzić na stronie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Ćwiczenie

Wpisz w wyszukiwarce internetowej frazę: pomoc de minimis UOKIK.

Wybierz stronę Urzędu i znajdź kategorię: Pomoc de minimis i wyłączenia grupowe. Zapoznaj się z umieszczonymi tam informacjami.

Podstawową formą opodatkowania podatkiem dochodowym są zasady ogólne. Podatek płacimy wtedy od dochodu, a jego stawka zależy od wartości podstawy opodatkowania. Wszystkie inne formy opodatkowania wymagają specjalnego zgłoszenia. Tak też jest w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu na dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika nie później niż 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnął w grudniu roku podatkowego.

W razie gdy w tym terminie podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie dokonał wyboru innej formy opodatkowania, uważa się, że nadal prowadzi działalność opodatkowaną w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Z ostatniego zdania wynika prosta zasada, że oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu wystarczy złożyć jeden raz. Jeżeli nie zgłosimy rezygnacji z ryczałtu, oświadczenie będzie ważne przez kolejne lata.

Przepisy dotyczące karty podatkowej w szczególny sposób traktują działaność, przy której oferuje się napoje zawierające alkohol. Dotyczy to napojów zawierających:

  1. powyżej 1,5% alkoholu
  2. powyżej 3,3 % alkoholu
  3. powyżej 4,5% alkoholu
Zawartość alkoholu w oferowanych przez podatników opodatkowanych kartą podatkową napojach nie powinna przekraczać 1,5%.
Odesłania do aktów prawnych

Ustawa o ZPDOF - Artykuły 6-9

Karta podatkowa - od 1.01.2022 r. wyłącznie na zasadzie praw nabytych

Karta podatkowa to najprostsza forma rozliczenia podatku dochodowego. Wydaje się najbardziej korzystna dla osób prowadzących działalność gospodarczą w niewielkim rozmiarze.

Niestety - w wyniku rozwiązań wprowadzonych tzw. Polskim Ładem karta podatkowa będzie powoli odchodziła do historii. Nie ma bowiem mozliwości, żeby podatnik rozpoczynający działalność lub nie opodatkowany w tej formie na dzień 31.12.2021 r. mógł z niej skorzystać. 

Zatem wszelkie dalsze informacje kierujemy do osób, które chcą poznać zasady opodatkowania kartą podatkową - z zastrzeżeniem jak wyżej.

Istota tej formy opodatkowania sprowadza się do tego, że podatek opłacany jest w stałej, zryczałtowanej wysokości. Kwota zobowiązania zależy od rodzaju działalności, wielkości miejscowości, w której wykonywana jest działalność, oraz liczby osób zatrudnionych.

Wysokości należnego podatku dla poszczególnych rodzajów działalności określone są w tabelach, będących załącznikami do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (załączniki nr 3 i 4).


Ćwiczenie

Zapoznaj się z załącznikami 3 i 4.

Ustawa o ZPDOF - Załącznik numer 3 

Ustawa o ZPDOF - Załącznik numer 4 


 

Wysokość podatku ustalana jest przez naczelnika urzędu skarbowego na podstawie tabeli zawartych w ustawie.

Zobaczmy teraz, kto – według ustawy – może rozliczać się w formie karty podatkowej. Otóż zgodnie z art. 23 ust. 1 zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący działalność:

  • usługową lub wytwórczo-usługową, określoną w części I tabeli stanowiącej załącznik nr 3 do ustawy, zwanej dalej tabelą, w zakresie wymienionym w załączniku nr 4 do ustawy – przy zatrudnieniu nieprzekraczającym stanu określonego w tabeli,
  • usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami, z wyjątkiem napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% – w warunkach określonych w części II tabeli,
  • usługową w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi – w warunkach określonych w części III tabeli, z wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, ciągnikami rolniczymi i motocyklami oraz z wyjątkiem handlu artykułami nieżywnościowymi objętego koncesjonowaniem,
  • gastronomiczną – jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% – w warunkach określonych w części IV tabeli,
  • w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu – w warunkach określonych w części V tabeli,
  • w zakresie usług rozrywkowych – w warunkach określonych w części VI tabeli,
  • w zakresie sprzedaży posiłków domowych w mieszkaniach, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% – w warunkach określonych w części VII tabeli,
  • w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego – w warunkach określonych w części VIII tabeli,
  • w wolnych zawodach, polegającą na świadczeniu przez lekarzy weterynarii usług weterynaryjnych, w tym również sprzedaż preparatów weterynaryjnych (PKWiU ex 21.10.51.0, ex 21.20.13.0, ex 21.20.21.0 oraz ex 21.20.23.0), w związku ze świadczonymi usługami – w warunkach określonych w części IX tabeli,
  • w zakresie opieki domowej nad dziećmi i osobami chorymi – w warunkach określonych w części X tabeli,
  • w zakresie usług edukacyjnych, polegającą na udzielaniu lekcji na godziny – w warunkach określonych w części XI tabeli.

Zryczałtowany podatek w formie karty podatkowej mogą opłacać także - na zasadach i w warunkach określonych w części XII tabeli - osoby fizyczne, w tym rolnicy równocześnie prowadzący gospodarstwo rolne, oraz przedsiębiorstwa w spadku.

Z analizy wskazanych załączników wynika, że w formie karty podatkowej mogą rozliczać się między innymi: ślusarze, grawerzy, zegarmistrzowie, fryzjerzy, szklarze, tapicerzy, krawcy, kominiarze, szewcy itd. Wysokość podatku zależy od wielkości miejscowości, w której działają, oraz od tego, czy – a jeśli tak, to ile – osób zatrudniają.

Odesłania do aktów prawnych

Ustawa o ZPDOF - Artykuły 23-41

Ustawa o ZPDOF - Załącznik numer 3

Ustawa o ZPDOF - Załącznik numer 4 

Obowiązki podatnika karty podatkowej

Podkreślmy, że osoby rozliczające się w formie karty podatkowej, nie muszą prowadzić w zasadzie żadnej dokumentacji. Artykuł 24 ustawy wskazuje bowiem, że podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy.

Podatnicy ci są jednak obowiązani wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury, o których mowa w odrębnych przepisach, stwierdzające sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi, oraz przechowywać w kolejności numerów kopie tych rachunków i faktur w okresie 5 lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę.


Ważne!

Co do zasady podatnik, który zatrudnia pracowników, jest zobowiązany przechowywać ewidencję zatrudnienia w miejscu wykonywania działalności albo w miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba, jeżeli działalność jest wykonywana bez posiadania zorganizowanego zakładu. 


Odesłania do aktów prawnych

Ustawa o ZPDOF - Artykuły 23-41

Podatnicy prowadzący działalność podlegają opodatkowaniu w formie karty podatkowej, jeżeli:

  1. złożą wniosek o zastosowanie opodatkowania w tej formie (PIT-16),
  2. we wniosku zgłoszą prowadzenie działalności wymienionej w jednej z 12 części tabeli,
  3. przy prowadzeniu działalności nie korzystają z usług osób niezatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług z innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne,
  4. nie prowadzą, poza jednym z rodzajów działalności wymienionej w art. 23, innej pozarolniczej działalności gospodarczej,
  5. małżonek podatnika nie prowadzi działalności w tym samym zakresie,
  6. nie wytwarzają wyrobów opodatkowanych na podstawie odrębnych przepisów podatkiem akcyzowym,
  7. pozarolnicza działalność gospodarcza zgłoszona we wniosku nie jest prowadzona poza Polską.

Pamiętajmy, że nie wyłącza opodatkowania w formie karty podatkowej:

  1. prowadzenie przez podatnika działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej, w elektrowniach wodnych i wiatrowych, o mocy oddawanej do 5000 kilowatów oraz wytwarzania biogazu,
  2. osiąganie przychodów z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze

– z których przychody (dochody) podlegają odrębnemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym na ogólnych zasadach.

Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej, według ustalonego wzoru, na dany rok podatkowy, podatnik składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego.

Jeżeli podatnik rozpoczyna działalność, wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego przed rozpoczęciem działalności.

Jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej, nie złożył oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych albo oświadczenia o wyborze opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym (podatek jednolity) albo nie zawiadomił w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tej formy opodatkowania, uważa się, że prowadzi nadal działalność opodatkowaną w tej formie.

W przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej składa jeden ze wspólników.

Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej podatnik może dołączyć do wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej składanego na podstawie przepisów ustawy o CEIDG.


Ważne!

Stawki karty podatkowej:

  1. określone w części I tabeli obniża się o 20% dla podatników, którzy ukończyli do 1 stycznia roku podatkowego 60 lat życia lub są osobami, w stosunku do których na podstawie odrębnych przepisów orzeczono co najmniej lekki stopień niepełnosprawności, jeżeli przy prowadzeniu działalności określonej w art. 23 ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem prowadzenia parkingów, nie zatrudniają pracowników, w tym osób wskazanych w art. 25 ust. 6 pkt 2 lit. a, nie licząc małżonka,
  2. określone w części V tabeli obniża się o 20% dla podatników, którzy ukończyli do 1 stycznia roku podatkowego 60 lat życia lub są osobami, w stosunku do których na podstawie odrębnych przepisów orzeczono co najmniej umiarkowany lub lekki stopień niepełnosprawności, jeżeli przy prowadzeniu działalności w zakresie usług transportowych nie zatrudniają pracowników i członków rodziny,
  3. określone w części I tabeli obniża się dla podatników, którzy zatrudniają pracowników będących osobami, w stosunku do których na podstawie odrębnych przepisów orzeczono co najmniej lekki stopień niepełnosprawności, o 10% na każdą osobę; obniżka stawki nie dotyczy osób wymienionych w art. 25 ust. 6 pkt 2 lit. d.

Zwróćmy uwagę, że właściwy miejscowo w sprawie podatku dochodowego opłacanego w formie karty podatkowej jest naczelnik urzędu skarbowego według miejsca położenia zorganizowanego zakładu, wskazanego w zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej, a w razie niedopełnienia zgłoszenia działalności do ewidencji lub gdy działalność jest wykonywana bez posiadania zorganizowanego zakładu – według miejsca zamieszkania podatnika lub siedziby spółki, a jeżeli nie można ustalić siedziby spółki – według miejsca zamieszkania jednego ze wspólników.

Dodajmy, że jeśli działalność jest prowadzona w kilku zorganizowanych zakładach na terenie objętym właściwością miejscową kilku naczelników urzędów skarbowych, właściwość ustala się według miejsca wskazanego przez podatnika jako siedziba działalności.

Odesłania do aktów prawnych

Ustawa o ZPDOF - Artykuły 23-41

Wspominaliśmy już, że wysokość podatku ustalana jest w formie decyzji naczelnika urzędu skarbowego. Naczelnik, uwzględniając wniosek o zastosowanie karty podatkowej, wydaje decyzję ustalającą wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej odrębnie na każdy rok podatkowy.

Jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki, w decyzji tej wymienia się wszystkich wspólników spółki.

Jeśli naczelnik urzędu skarbowego stwierdzi brak warunków do zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej, wydaje decyzję odmowną. W tym przypadku podatnik jest obowiązany płacić:

  1. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli spełnia warunki do opodatkowania w tej formie, albo
  2. podatek dochodowy na ogólnych zasadach.

Stawki karty podatkowej określone są kwotowo i podlegają corocznie podwyższeniu w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku poprzedzającego rok podatkowy w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego.


Ważne!

Podatnicy, którzy w roku poprzedzającym rok podatkowy opłacali podatek dochodowy w formie karty podatkowej, są obowiązani do dnia otrzymania decyzji ustalającej wysokość tego podatku opłacać podatek dochodowy w formie karty podatkowej w wysokości stawki określonej w decyzji ustalającej jej wysokość na rok poprzedni.

Kwoty podatku dochodowego zapłacone w okresie przed doręczeniem decyzji ustalającej opodatkowanie w formie karty podatkowej zalicza się na poczet podatku wynikającego z tej decyzji.


Odesłania do aktów prawnych

Ustawa o ZPDOF - Artykuły 23-41

Podatnicy płacą podatek dochodowy w formie karty podatkowej,  bez wezwania, na rachunek urzędu skarbowego, w terminie:

  1. do 7. dnia każdego miesiąca za miesiąc ubiegły,
  2. za grudzień – do 28 grudnia roku podatkowego.
Odesłania do aktów prawnych

Ustawa o ZPDOF - Artykuły 23-41

Po tej lekcji wiesz już sporo o opodatkowaniu na zasadach ogólnych i w formach zryczałtowanych, czas zatem przejść do wybranych rozwiązań szczegółowych. W kolejnej lekcji poznasz pojęcie środków trwałych oraz zasady zaliczania do kosztów wydatków związanych z tymi środkami.

X